Jest to kolejny element istniejącej kaskady Odrzańskiej Drogi Wodnej. Zasadniczym celem jego budowy jest zahamowanie erozji w korycie rzeki Odry poniżej stopnia wodnego w Brzegu Dolnym, a tym samym jego zabezpieczenie przed podmywaniem i utratą stateczności.

Skutkiem erozji jest również obniżenie zwierciadła wody w rzece o około 2,5 m, znaczące obniżenie poziomu wód gruntowych i przesuszenie terenów przyległych do rzeki. Budowa SW Malczyce spowoduje przywrócenie pierwotnych poziomów wód gruntowych i parametrów szlaku żeglugowego. Umożliwi również produkcję energii odnawialnej. Podstawowym obiektem piętrzącym zarówno wodę i regulującym przepływ przez stopień jest jaz klapowy z napędem hydraulicznym i przepławką dla ryb. Do wspomagania jazu klapowego podczas przepuszczania wezbrań rzeki zaprojektowano jaz stały o długości 300m z przelewem długości ok. 260m, przepławką dla zwierząt powierzchniowych oraz mostem stalowym na koronie.

Kolejnym obiektem stopnia, mającym umożliwić żeglugę na rzece Odrze jest śluza żeglugowa z awanportami i zamknięciami w postaci zasuw o napędzie hydraulicznym. Długość użytkowa śluzy wynosi 190 m a szerokość 12m. Elektrownia wodna o mocy 11,4 MW wykorzystywać będzie naturalne przepływy rzeki o wielkości od 40 do 240 m³/s. Roczna produkcja w roku średnim wyniesie 49.800 MWh.

W kwietniu 2017 r. sejmowa komisja finansów publicznych opowiedziała się za przeznaczeniem
85 mln zł na dokończenie budowy stopnia wodnego Malczyce. Co więcej Budowa ta trwa już 20 lat (źródło: www.inżyniera.com)

Firma BUDOKOP Sp. z o.o. zainstalowała czujniki pomiarowe  zarówno w podłożu elektrowni, jak i pod konstrukcją żelbetową jazu. W skład systemu pomiarowego wchodzi łącznie 38 czujników ciśnienia wody porowej.